2021 stond in het teken van de herstructurering van de coördinatie-instanties, om ervoor te zorgen dat Bruss’help over alle organieke, sectorgebonden bestuursinstanties beschikte die zijn bepaald in de ordonnantie. In 2022 was die herstructurering afgerond. De instanties kregen het hele jaar door werk van de thematische coördinatieclusters en bestonden uit medewerkers uit de hulp- en zorgsector met verschillende achtergronden en expertises.
Managementclusters voor gezondheids- en maatschappelijke interventies
De aanwerving van nieuwe consulenten en een activiteitencoördinatrice omwille van de grote turn-over in het laatste semester van 2021 was een grote uitdaging in het eerste halfjaar van 2022. Concreet moesten we de aangeworven coördinatoren in dienst houden, de nieuwe medewerkers opleiden over de werking van Bruss’help en de bedrijfscontinuïteit garanderen. Vanaf de eerste maanden van 2022, die in het teken stonden van de Oekraïnecrisis, konden we de bedrijfscontinuïteit garanderen door de cellen te reorganiseren.
De werkgroepen die actief waren van 2020 tot 2021, konden behouden worden door twee complementaire benaderingen:
- De eerste is gebaseerd op het schaalvoordeel van de overlegorganen: de “extramurale” groep die werd opgericht door het vroegere Strada, werd opgenomen in een grotere werkgroep rond straatwerk en mobiele interventieploegen (geleid door: Federico Ubaldi, crisisbeheerconsulent); de koepel Housing First, die werd opgericht tijdens de zittingsperiode 14-19, werd gevraagd om de processen van het Consortium Herhuisvestingsplan te helpen vormgeven (geleid door: Pauline Tombus, Ellyne Lheureux Juridisch adviseurs).
- De tweede was gericht op de versterking van de overlegorganen die reeds waren opgericht door de themaclusters (zie verder), waarbij in 2022 een doorgeefluik werd aangesteld binnen het organieke Comité voor Noodhulp en Inschakeling waardoor verslag kon worden uitgebracht over de verschillende projecten van Bruss’help. Alle consulenten van Bruss’help hebben in 2022 verslag helpen uitbrengen over de structurele opdrachten: Federico Ubaldi, Eléonore de le Court, Pauline Tombus, Ellyne Lheureux, Sarah Van Gaens, Louise Paquot en Constance de Combrugghe, en over de speciale opdrachten met betrekking tot de Oekraïnecrisis: Margaux Lebrun, Federico Ubaldi, Eléonore de le Court.
In 2022 werden ook de relaties met de administraties van het Gewest, de GGC, de COCOF, Iriscare en VG/VGC geformaliseerd, door de organisatie van een vergadering tussen de administraties met de leidende ambtenaren en de directie van Bruss’help. In maart 2022 werd de institutionele relatie met de diensten van de GGC (DVC) benadrukt tijdens de acties die Bruss’help ondernam om de Oekraïnecrisis aan te pakken. In 2022 werden de structurele banden met de DVC-GGC maandelijks aangehaald (tijdens samenwerkingsvergaderingen georganiseerd door Pauline Tombus, juridisch adviseur die de directie ondersteunt), maar ook die met de hoge ambtenaar en met de GOB in het kader van de Oekraïnecrisis (samenwerkingsvergaderingen die twee keer per maand werden georganiseerd door Margaux Lebrun, Oekraïne-consulente en Eléonore de le Court, activiteitenverantwoordelijke). In september 2022 vond een kwartaalvergadering plaats tussen Bruss’help en de POD Maatschappelijke Integratie. Deze vergadering werd georganiseerd door Sarah Van Gaens en Constance de Combrugghe, samen met de directie. De besproken onderwerpen waren de ontwikkeling van het Europees platform voor de bestrijding van dakloosheid en het toekomstige Belgische voorzitterschap van de EU-raad over dakloosheid en slechte behuizing.
Om bij te dragen tot een globaal beheer van de sociale acties voor daklozen, zijn in het tweede kwartaal verscheidene coördinatieclusters gecreëerd die geleid worden door de Consulenten van het team:
- Cluster noodhulp: omvat de vertegenwoordigers van de noodopvangcentra, de “sociale voorzieningen in hotels” en een werkgroep “toestand van de opvang”. Deze cluster werd geleid door Eléonore de le Court, activiteitencoördinatrice. De cluster komt tweewekelijks samen (20 sessies van een halve dag in 2022; 60,00 uur interne voorbereiding)
- Cluster herhuisvesting: verschillende opstartsessies met gewestelijke en lokale huisvestingsactoren, gevolgd door sessies van het Herhuisvestingsconsortium, gecoördineerd door Pauline Tombus en Ellyne Lheureux. Het consortium komt maandelijks samen en voor speciale werksessies (10 sessies van het consortium en 7 speciale sessies).
- Cluster veiligheid & openbare ruimten: deze cluster kwam samen in het tweede en derde kwartaal, op initiatief van de Directie en de consulent voor crisisbeheer van Bruss’help, Federico Ubaldi. Deze cluster bestaat uit: de korpschefs van de politiezones, de vertegenwoordigers van de minister-president en de minister van sociale zaken, de vertegenwoordigers van de minister van mobiliteit, de MIVB, de NMBS, De Lijn en hulpdiensten die actief zijn in de openbare ruimte.
Meer voorbereidingen voor de clusters om de kwaliteit te verbeteren:
In 2021 werd al een rationelere werkverdeling en coördinatie ingevoerd om voor elke administratie een beter aangepaste hulp uit te werken. In 2022 werd ervoor gekozen om onze werkkrachten sterker op langere termijn in te zetten binnen de comités en coördinatieclusters. Het doel? Bruss’help uitbreiden en initiatieven van partners stimuleren om samen maatregelen en projecten te ontwikkelen. De keuze om in te zetten op kwaliteit ging logischerwijs gepaard met langere individuele en collectieve intervisies tussen de directie en de consulenten: de directie zou hier gemiddeld 25,00 uur per week aan spenderen (25% meer dan in 2020-2021).
Wat wel nog hetzelfde bleef als in de afgelopen jaren, is dat de zomermaanden (juli-augustus) werden gebruikt om de indeling en inhoud van de activiteiten van 2022-2023 te plannen: de strategie voor Oekraïne en een opvangplan voor noodhulp en inschakeling doorheen het hele jaar. Alle personeelsleden van onze organisatie werden tussen maart en oktober 2022 voor deze acties ingeschakeld.
Een algemene tendens die in aanmerking moet worden genomen: bij een constant kader sinds 2021 wordt voor de functie van "consulent" een aanzienlijke toename van de tijd besteed aan coördinatiewerkzaamheden door de polen. In 2022 zal deze tendens gepaard gaan met een aanzienlijke hoeveelheid individueel werk voor het personeel. Deze werklast is des te belangrijker omdat hij vaak "onzichtbaar" is (en niet goed wordt erkend) door de externe partners.
Coördinatie van het justitieel welzijnswerk, een cluster die ondergebracht is bij Bruss’help
Deze coördinatiefunctie werd ondergebracht bij Bruss'help en staat onder leiding van Isabelle Etienne. Deze functie heeft gezorgd voor de ontwikkeling van verschillende partnerschapsprojecten, waaronder een project dat daklozen die de gevangenis verlaten opvangt in een hotel (Home Less Vincula).
In 2022 gaf de uitvoering van deze functie aanleiding tot de organisatie van vergaderingen van het overlegcomité voor justitieel welzijnswerk. Ook de opvolgingsvergaderingen van het project Home Less Vincula (Train Hostel) werden verdergezet, bijgewoond door de directie, de coördinatrice justitieel welzijnswerk en de medewerkers die daklozen doorverwijzen naar hotels (de cel Doorverwijzing van Bruss’help).
Kits voor gevangenisverlaters: het aantal uitgedeelde kits blijft elk jaar min of meer gelijk (112 in 2022) en gevangenisdirecties moeten er nog steeds aan herinnerd en over geïnformeerd worden. Een werkgroep van GGC-medewerkers met betrekking tot justitieel welzijn heeft deze kits voor gevangenisverlaters geëvalueerd en de inhoud ervan aangepast, om zo goed mogelijk te voorzien in de behoeften van wie ervoor in aanmerking komt. Verder werd een boekje gedrukt met uitleg voor de gevangenis van Haren en werden criteria opgesteld voor de dienstverlening.
Nieuwe vestiging van Haren: 2022 stond ook in het teken van de voorbereiding van de nieuwe gevangenis van Haren. De gemeenschappen werden door de coördinatoren vertegenwoordigd in de formele overlegorganen van Justitie: de conceptuele groep, de stuurgroep en de thematische groepen: opvang en jonge delinquenten. Om de expertise van de sector justitieel welzijn zo goed mogelijk te integreren, hebben de coördinatoren van de gemeenschappen vijf overlegwerkgroepen opgericht om het aanbod in Haren met de betrokken actoren voor te bereiden en te organiseren. Deze groepen hebben in 2022 tweemaal thematisch vergaderd:
Groep 1: Organisatie van sociale en psychologische bijstand voor gevangenen en hun familie
Groep 2: Uitwerking van het opleidingsaanbod met betrekking tot de arbeidsmarkt
Groep 3: Uitwerking van het sociaal-culturele en sportaanbod
Groep 4: Gezondheidspromotie en drugs- en verslavingszorg
Groep 5: Communicatie en public relations
Actiegerichte informatie genereren
Onze snelle verspreiding van duidelijke en werkbare informatie werd toegejuicht door het hulpverleningsnetwerk sinds de oprichting van onze organisatie. Het is voor ons een erezaak om de kwaliteit van deze dienstverlening hoog te houden. Dat doen we via verschillende wegen, die dit jaar werden versterkt dankzij de communicatiestrategie van onze communicatieverantwoordelijke, Eva Salman (meer info op pagina [hoofdstuk 3.4]).
Omzendbrieven Bruss'help
De omzendbrieven zijn bestemd voor de directies van de centra en voor de hulpverleners, en ze werden opgesteld door al onze consulenten onder toezicht van de Directie, in samenwerking met de administraties (Brussels Hoofdstedelijk Gewest (GOB), GGC-COCOF-VG/VGC). In 2022 werden drie omzendbrieven uitgebracht:
Omzendbrief 9: Hoge viruscirculatie in de sector voor hulp aan daklozen - omikrongolf
Omzendbrief 10: Over de modaliteiten voor de toewijzing van woningen (consortium herhuisvestingsplan).
FAQ's Bruss'help
De FAQ’s trachten een antwoord te bieden op praktische vragen van medewerkers uit de hulp- en zorgsector voor daklozen. Ze werden opgesteld door Frank Vanbiervliet, Eléonore de le Court en Margaux Lebrun en werden in 2022 voortdurend bijgewerkt. Er kwamen verschillende thema's aan bod: De telefonische bereikbaarheid van de diensten van Bruss’help, de maatregelen en voorzieningen voor ziektepreventie, toegang tot zorgverlening voor personen zonder verblijfsvergunning, de mobiele preventieteams, de inhoud en evolutie van de voorzieningen van Brussels Help Ukraine.
PILS
Net als de voorgaande jaren werd dit informatiekanaal voor de sector gebruikt om aan te kondigen welke maatregelen er werden genomen, wat bepaalde diensten deden en hoe ze werden aangepast. Het platform wordt beheerd door Eva Salman met de hulp van de interne assistenten Kathleen De Ruyter en Shan Wan, en in 2022 hebben er al 539 mensen zich geregistreerd. Deze tool werd in het tweede semester van 2022 aanzienlijk versterkt.
Help in Brussels en papieren kaarten
Via Help in Brussels kunnen hulpverleners hun weg vinden in het dienstenaanbod via pictogrammen en een zoekfunctie voor de aangeboden diensten en locaties. De gegevens worden in real time verzameld en bijgewerkt door de cel Doorverwijzing. De maatschappelijk werkers van de cel Doorverwijzing (Ellyne Kamanzi, Abdessamad Mejdoub en Anastasiya Zavrachayeva) houden informatiewijzigingen in de gaten en werken de site bij. Voordien gebeurde dit via infoflashes, maar intussen zijn de gegevens beschikbaar op onze website. De dienst is gekoppeld aan de verdeling van papieren kaarten van Bruss’help met het aanbod van erkende diensten en hun locatie (in 2022 werden 6.000 papieren kaarten overhandigd aan professionele zorgverstrekkers).
Coördinatie ziektepreventie en risicobeheersing (COVER-team)
Na de pandemie en tijdens de eerste maanden van 2022, toen de coronacrisis op haar einde liep, was Bruss’help volop in de weer om een gezondheidsstrategie te bedenken ten dienste van de meest kwetsbare groepen in het Brussels Gewest. Door lessen te trekken uit de crisis en oplossingen te bedenken voor de gezondheidsuitdagingen, werd een gemengde groep samengesteld, met de DVC-GGC, Bruss’help en gespecialiseerde organisaties die in aanraking komen met de praktijk (Lama, Artha, Dokters van de Wereld, Samusocial).
De groep werd geleid door Federico Ubaldi en ontwikkelde vanaf maart 2023 protocollen voor het gebruik van nood- en inschakelingscentra voor preventie en interventie bij virale ziektes enerzijds, en voor de behandeling van schurft en parasitaire infecties anderzijds. Daarnaast haalde Bruss’help inspiratie bij de Franse mobiele hulpverlening om samen met deze groep een nieuw project op te starten binnen LAMA (de uitvoering) en Bruss’help (de institutionele kant): het COVER-team voert interventies uit in noodopvangcentra, onthaalhuizen en precaire verblijfplaatsen (kraakpanden). Deze teams focussen op de volgende zaken: de algemene gezondheidssituatie analyseren (risico op COVID, tuberculose, schurft enz.), individuele gezondheidssituaties analyseren (verslaving, HIV, HCV, geestelijke gezondheid enz.), informatie- en preventiesessies organiseren (voornamelijk over infectieziektes), gezondheidsrisico’s die samenhangen met drugsgebruik beperken, focussen op zeer gevaarlijke situaties, dag- en nachtdiensten organiseren indien de bewoners dringende hulp nodig hebben, eerstehulpverlening en counseling (info over HCV-screening, HIV, drugs enz.), samenwerken met medisch-sociale diensten in Brussel. Als SPOC (single point of contact) voor dakloosheid en gezondheidspreventie werd deze instantie in december 2022 direct als eerstelijnshulp ingezet voor de begeleiding van de bewoners van het kraakpand in de Paleizenstraat. De cel Onderzoek en Actie besteedde gemiddeld 8,00 uur/week aan de oprichting en inschakeling van deze nieuwe gewestelijke instantie, de opvolging na de lancering niet meegeteld. Sinds de COVER-teams van start zijn gegaan, hebben ze al zeer belangrijke bijdragen geleverd voor de coördinatie:
- Preventie en melding: voortdurende opsporing van gevaarlijke situaties en hun locaties. Toen het extreem koud was en mensen moesten verhuizen naar nieuwe kraakpanden (voornamelijk in de Paleizenstraat), kwam Bruss’help direct in aanraking met de realiteit van deze kwetsbare personen. Op basis van wat we hier zagen, konden oplossingen op maat worden uitgewerkt.
- Feedback en kennis opbouwen: gestructureerd reageren. De teams kunnen hun praktijkervaring gebruiken wanneer ze hun project(en) later opnieuw uitvoeren in dezelfde of andere omstandigheden. Het doel is om lessen te trekken uit wat goed en slecht ging om bepaalde reflexen, procedures en richtlijnen op te stellen en medewerkers te motiveren om die te volgen, zodat ze risico’s kunnen voorkomen en beter kunnen reageren.
Deze methode werd al overgenomen voor andere projecten die Bruss’help coördineert, en vanaf het laatste kwartaal van 2022 werd een voorstel omtrent een verbeterde tool ontwikkeld voor het beheer van openbare ruimten (trein- en metrostations).
De ontwikkeling van een verbeterd dienstplatform staat gepland voor het tweede semester van 2023. Deze operationele hub van Bruss’help zal verantwoordelijk zijn om initiatieven te nemen, te overleggen en individuele en collectieve oplossingen te coördineren.
- Dienstplatform: zal gemeentes, OCMW’s, de MIVB, de zorgsector en Bruss’help samenbrengen rond probleemstations door de situatie van elk station apart te onderzoeken en oplossingen op maat te zoeken.
- Geleidelijke inclusie van andere eerstelijns- en anderhalvelijnszorgverleners. In de laatste fase van de ontwikkeling van dit project zal het platform in extra tools voorzien voor diensten die concreet en innovatief werken aan de responsvoorzieningen die in mededeling nr. 2 van Bruss’help werden beschreven.
- De mobilisatie van zorgverleners op onoverdekte plaatsen is van cruciaal belang. Het feit dat Brusselse zorgverleners slechts bevoegd zijn voor een bepaald grondgebied en een bepaalde doelgroep, is een uitdaging voor de mobilisatie van responsteams.
“De praktijkervaring van de consulenten van Bruss’help gaat verder dan de daklozensector alleen. Daar schuilt hun kracht. Het feit dat ze vertrouwd zijn met de realiteit van andere professionele organisaties en zich kunnen aanpassen aan de diverse situaties in Brussel, was ontzettend nuttig bij de uitwerking van het COVER-project.”
Eric Husson, Directeur Project LAMA
“Toen we met de steun van Bruss’help de basis van COVER legden, werden persoonlijke, logistieke en emotionele verhalen gedeeld, maar werd ook een originele, specifieke knowhow verzameld en ontwikkeld die we kunnen uitwerken en delen en waar misschien zelfs een theorie uit kan voortvloeien. "
Michel Rolland, Dokters van de Wereld
Een gestructureerde aanpak voor het onthaal van Oekraïense vluchtelingen
Om klaar te zijn voor de vluchtelingen die de oorlog in Oekraïne zijn ontvlucht en hen in menswaardige omstandigheden te kunnen ontvangen, heeft ons team sinds het begin van het conflict (februari 2022) een crisisrespons uitgewerkt met onze partner Safe.Brussel en in samenwerking met het Rode Kruis, het Burgerplatform (BxlRefugees), New Samusocial, en in overleg met de NMBS, de MIVB en de spoorwegpolitie. Zo werd er onder andere een onthaal- en doorverwijzingsloket opgericht in het station van Brussel-Zuid, om vluchtelingen bij aankomst naar het registratiecentrum te begeleiden en meteen onderdak te bieden.
Na de eerste noodhulp moesten we een gestructureerde aanpak bedenken en implementeren. We stonden voor een dubbele uitdaging:
- Oplossingen voor elke situatie vinden of uitwerken om sociale afhaking en dakloosheid te voorkomen.
- Een modeltraject ontwikkelen om Oekraïense begunstigden van tijdelijke bescherming in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest door te verwijzen naar collectieve opvangplaatsen en zo afhaking te beperken.
Daartoe werden vanaf de opening van het eerste langetermijnsonthaalcentrum in Brussel, in juli 2022, in de achtste omzendbrief van Bruss’help de modaliteiten bepaald voor de doorverwijzing van die begunstigden en werd de samenwerking tussen Bruss’help, de lokale besturen (gemeentediensten en OCMW) en de zorgsector gestructureerd. Het doel was om het werkelijke risico op afhaking van de Oekraïense begunstigden van tijdelijke bescherming te voorkomen en te bestrijden. Daartoe werd een hulptraject uitgestippeld om een zo goed mogelijke opvangoplossing te vinden voor mensen die uit hun verblijfplaats worden gezet of geen verblijfplaats hebben.
Bruss’help wilde een duidelijk, betrouwbaar en inclusief doorverwijzingssysteem creëren waarbij zowel de publieke sector als de Oekraïense gemeenschap betrokken worden. Zo worden personen die opvang nodig hebben, geholpen naargelang hun behoeften. Indien men geen opvangoplossing kan vinden, dient Bruss’help als vangnet dat deze personen doorverwijst naar een collectieve opvangplaats.
Innovatieve hulpmiddelen ontwikkelen, omkaderen en bedenken
Onze teams waren in 2022 voornamelijk actief rond twee specifieke beleidsterreinen: de omkadering en stimulering van hulpmiddelen en de ontwikkeling van concrete preventie- en interventiemaatregelen.
Deel projectomkadering:
In het kader van het herhuisvestingsplan heeft Pauline Tombus deelgenomen aan de overlegvergaderingen met de actoren op het gebied van huisvesting en heeft ze de overeenkomsten voor de terbeschikkingstelling van hotels opgevolgd. Die overeenkomsten gingen over de opvang van 300 daklozen in hotels met begeleiding door psychosociale hulpverleners van bedrijven en de overheid: de gemeente en het OCMW van Molenbeek, het OCMW van de Stad Brussel, Doucheflux en Source. Midden 2022 besloot de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid echter om de financiering van het merendeel van deze voorzieningen stop te zetten. Daarom werd de opvolging overgedragen aan de twee overgebleven projecten voor 2022-2023 (interne workload van 2,00 uur/week, doorverwijzing niet inbegrepen): het jongerenproject van OCMW Brussel en Hotel Doucheflux (zie: Verslag Bruss’help opgesteld door Sarah Van Gaens).
Pauline Tombus heeft er ook voor gezorgd dat de comités de logistieke functie centraliseerden in het kader van het herhuisvestingsplan, waardoor de psychosociale actoren konden focussen op het begeleiden van de gebruikers en op alle administratieve procedures die gepaard gaan met de herhuisvesting van mensen. Dit logistieke platform (SIL, Service d’Installation en Logement, of ‘huisvestingsdienst’) verleent de materiële steun die nodig is om ervoor te zorgen dat daklozen zonder problemen een opvangplaats vinden. De vzw ’t Eilandje staat in voor de verwezenlijking van dit platform, in samenwerking met de partners van Housing First en het netwerk van verenigingen die daklozen helpen. Bruss’help zorgt voor de opvolging van het project: Het begeleidingscomité is in 2022 vier keer samengekomen.
De begeleidingscomités die de transithuisvestingsprojecten beheren die voor 2022 werden opgestart (ISSUE, Evercity enz.), werden eerst opgevolgd door Ellyne Lheureux, en daarna door Pauline Tombus voor de rest van het jaar. Deze comités hebben 5 werksessies georganiseerd, waarbij een monitoringrooster voor de huisvestingsprojecten werd opgesteld en een evaluatiedocument werd opgemaakt voor het overheidsbeleid. Deze gedeelde opdracht werd uitgevoerd door Pauline Tombus en Sarah Van Gaens en de implementatie ervan staat gepland voor 2023.
In december 2021 werd het ‘COVID-crisiscomité van Bruss’help’ omgevormd tot het ‘comité voor gezondheidsmonitoring en huisvesting’. In het eerste kwartaal kwam dit comité samen onder leiding van Federico Ubaldi. Het werd gelinkt aan een tweewekelijkse medische werkgroep waaraan Bruss’help en de cel Hygiëne van de GGC deelnemen. Door deze hervorming die samen met de GGC werd doorgevoerd, kon Bruss’help zich in de eerste helft van 2022 concentreren op de volgende actiepunten: controles door referentiedokters bij groepen daklozen (erkende centra, omkaderde verblijfplaatsen, kraakpanden), de hervorming van het OST dakloosheid en de corona-exitstrategie. 7 comités en 10 technische groepen (interne workload van 6,00 uur/week) bleven in 2022 actief, voor ze de fakkel doorgaven aan een nieuw concept van Bruss’help: COVER (zie: 2.3).
Deel conceptontwikkeling:
Naast het COVER-team en de aanpak van de Oekraïnecrisis die hierboven werden beschreven, vonden er in 2022 twee belangrijke nieuwe projecten plaats: het begin en de voltooiing van de werken van het consortium ‘Housing Plan’ en de ontwikkeling van de coördinatie van het Europese project Rights First.
- Housing Plan: het doel van het consortium, dat werd gecoördineerd door Pauline Tombus, was om een methode te ontwikkelen om de voorziene woningen toe te wijzen, zodat de opvangplaatsen in de dakloosheids- en gerelateerde sectoren zeker eerlijk en transparant worden verdeeld. Deze methode werd uitgewerkt op basis van een overleg tussen de partners en werd overeengekomen door de leden: CCL, Bru4Home en de afgevaardigden van het Comité voor Noodhulp en Inschakeling. De werken die werden uitgevoerd in het kader van de maandelijkse sessies, werden in december 2022 afgerond. De volgende stap zal zijn om de Brusselse dakloosheids-, opvang- en gerelateerde sectoren op de hoogte te brengen van dit nieuwe toewijzingssysteem in het eerste semester van 2023.
Het Housing Plan in enkele cijfers:
In 2022: 183 opvangplaatsen ter beschikking gesteld
Een aandachtspunt: tegen 2024 moet Bruss’help een strategie hebben ontwikkeld voor het registreren van opvangplaatsen dat overeenkomt met het toekenningssysteem. Een solide en efficiënt toekenningsmechanisme heeft enkel zin als er zeker voldoende opvangplaatsen beschikbaar zijn, zodat actoren niet moeten concurreren om mensen op te vangen en om correct in te spelen op de groeiende vraag die het gevolg is van de toenemende bestaansonzekerheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
- Rights First: Rights First werd opgericht in januari 2022 en is het eerste Europese project dat op gewestelijk niveau wordt gecoördineerd waaraan Bruss’help deelneemt. Het hoofddoel is het herzien van de huidige begeleidingsprocedures voor kwetsbare personen en van het beleid om hen gemakkelijker toegang te geven tot hun sociale rechten. Het project wordt gecoördineerd door Constance de Combrugghe, en ook de partners UK Crisis, San Joan de Déu, HOBO, Diogenes, ’t Eilandje, New Samusocial en het OCMW van de Stad Brussel werken eraan mee.
Het project werd gepresenteerd in maart 2022: mensen uit de daklozensector, uit de academische wereld en overheidsmedewerkers, onder meer van de Europese Unie, waren aanwezig. Bij deze gelegenheid werden interessante gesprekken gevoerd, die nogmaals benadrukten dat we samen meer kunnen bereiken en personen uit een eindeloze negatieve spiraal van noodopvang en tijdelijke oplossingen kunnen helpen.
Het project werd ook gelinkt aan twee Europese partners om zo veel mogelijk te leren uit hun kennis ter zake. Crisis stelde haar knowhow ter beschikking, zodat we een holistische aanpak konden ontwikkelen en opvolgen. Tijdens een tweede training gaf de organisatie meer uitleg over hoe ze politieke verandering teweegbrengt en thuislozen betere diensten verleent. Sant Joan de Déu vertelde hoe de organisatie duurzame partnerships uitbouwt en legde uit hoe ze de autonomie en economische kansen van thuislozen verbetert via een holistische aanpak.
Een aandachtspunt: in 2023 zullen de partners blijven experimenteren met innovatieve oplossingen voor hun eigen organisaties. Bruss’help zal dit project leiden met behulp van instrumenten die reeds werden getest in het Brussels Gewest, maar zal ook investeren in coördinatie en overleg met de Brusselse OCMW’s, om concrete praktijken uit te werken om daklozen en mensen die hun woning dreigen te verliezen toegang te geven tot hun sociale rechten, die repliceerbaar zijn op lokaal niveau.
- Jonge kinderen en moeders: in oktober 2022 klaagden ONE en Kind & Gezin aan dat moeders en jonge kinderen van elkaar werden gescheiden in noodopvangcentra na een bevalling of ziekenhuisopname. Daarom heeft ons team maandelijkse meetings georganiseerd met deze twee organisaties en met de sociale dienst van het medisch centrum Sint-Pieter en het netwerk. Deze meetings werden geleid door Federico Ubaldi en leverden in januari 2023 een doorverwijzingsprotocol op. Deze contacten zullen onderhouden worden om de samenwerking te versterken, de werkprocedures te structureren en onderbrekingen in de hulpverlening te voorkomen. Wat betreft de structurele doelstelling: er zal een specifieke interventie-aanpak worden uitgewerkt in het belang van het kind.
Coördinatie en overleg als kernactiviteit:
In hoofdstuk 1 toonden we dat de consulenten van Bruss’help een groot deel van hun uren besteden aan coördinatie en overleg. Als we de activiteiten uit dit hoofdstuk toevoegen aan de activiteiten van de organieke comités, dan kunnen we de verhoudingen per thema en per hulpterrein visualiseren met een gewogen gemiddelde. Dankzij deze infografiek kunnen we de ernst van de verschillende noodsituaties die elkaar in het Brussels Gewest opvolgden, van een afstand bekijken.
*****
In 2021 werd een belangrijke keuze gemaakt, en ook in 2022 blijft dit punt op de voorgrond staan: alle medewerkers van Bruss’help moeten voorrang geven aan gezamenlijke actie om de organisatie extern te vertegenwoordigen. Het is voor onze consulenten dus een prioriteit om in contact te staan met de praktijk en met onze partners tijdens hun organieke opdrachten. Daarom woonden ze minder evenementen en conferenties bij dan tijdens de vorige zittingsperiode (steunpunt Strada). Deze cultuurverschuiving vloeit voort uit de ontwikkeling van Bruss’help als een publiek agentschap.
Tot slot zal in 2023 worden bekeken hoe de vroegere koepel Housing First (waar intussen 7 erkende dienstverleners aan meewerken) kan worden overgenomen in coördinatie met Bruss’help. Op het moment van schrijven wordt nog met de GGC besproken wat die coördinatie precies zou inhouden. Om de nieuwe invulling van deze coördinatie positief te laten verlopen, zullen we hier in het boekjaar 2024 financiële middelen voor moeten vrijmaken, zodat dit project van start kan gaan.
Monitoring van het sociale noodnummer
Het beantwoorden van de oproepen die daklozen melden en het beheer van het sociale noodnummer is een van de taken die door de Ordonnantie aan Bruss'help zijn toevertrouwd (art. 62 tot 65).
In 2022 gebeurt de verwerking van deze meldingen overdag, van maandag tot vrijdag, gezamenlijk door de cel Doorverwijzing van Bruss’help en de dienst Regulering van New Samusocial. New Samusocial neemt ook de weekends en avonden voor zijn rekening.
Wat de coördinatie betreft, was de monitoring van het sociale noodnummer in 2022 gericht op de hervatting van regelmatige intervisievergaderingen tussen Bruss’help en New Samusocial. Tijdens de vijf vergaderingen kon het kader worden vastgelegd van een nieuwe onderaannemingsovereenkomst waarin de rollen van elke operator worden toegewezen. Tegelijk worden voortaan ook elk kwartaal een nauwkeurigere rapportage van de reguleringsactiviteiten en de documentatie van de activiteitsgegevens van het sociale noodnummer doorgegeven door New Samusocial.
Nagekomen verbintenissen
Nood- en inschakelingscentra samengebracht voor overleg.
Flexibele crisiscoördinatie: Loket Oekraïne en “extreme koude”
Uitwerking en lancering van gezondheids- en maatschappelijke aanpak: het COVER-team.
Ontwikkeling van een preventieve inschakelingsaanpak voor de Oekraïnecrisis.
Ontwerp van een toekenningssysteem voor het Housing Plan.
Opvolging van de gedelegeerde opdrachten van het sociale noodnummer.
